นวัตกรรมใหม่เพื่อบอกลาอาการท้องผูก
- “เม็ดยาที่ไม่มียา” นวัตกรรมนี้มีรูปร่างลักษณะและขนาดเหมือนกับยาเม็ดแคปซูลทั่วไป เพียงแต่ภายในไม่ได้บรรจุผงยาไว้ แท้จริงแล้วนวัตกรรมนี้ไม่ใช่ยา แต่ถือเป็น non-pharmacological therapy ชนิดหนึ่ง
- วิธีการใช้เลียนแบบการรับประทานยาเม็ดทั่วไปคือ กลืนแล้วดื่มน้ำตาม จากนั้นรอเวลา
- ได้รับการทดสอบจาก randomized, double-blind, placebo-controlled phase 3 clinical trial ที่ทำขึ้นในสถานพยาบาลกว่า 90 แห่งทั่วประเทศสหรัฐอเมริกา เพื่อประเมินประสิทธิภาพและความปลอดภัยในการรักษาอาการท้องผูกในผู้ใหญ่ที่มีภาวะท้องผูกเรื้อรัง (n=349)
เมื่อไม่มีตัวยา แล้วช่วยลดอาการท้องผูกได้อย่างไร?
- แทนที่จะเป็นการปลดปล่อยตัวยาสำคัญออกมาจากแคปซูลเพื่อให้ยาถูกดูดซึมและออกฤทธิ์ต่อไป อุปกรณ์นี้จะใช้แรงสั่นสะเทือนช่วยในการกระตุ้นการทำงานของลำไส้แทน นี่จึงเป็นที่มาของชื่อ “vibrating pill”
- การสั่นสะเทือนของ vibrating pill จะไปกระตุ้นเซลล์ประสาทภายในลำไส้ใหญ่ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหวของระบบทางเดินอาหารแบบ peristalsis ซึ่งเป็นการบีบตัวของกล้ามเนื้อเป็นคลื่น ๆ อย่างเป็นจังหวะ เพื่อดันให้อาหารเคลื่อนที่ไหลไปตามระบบทางเดินอาหารจากปากจนถึงลำไส้ใหญ่
- นอกจากนี้การกระตุ้นดังกล่าวยังเชื่อมโยงกับ intestinal circadian biorhythm ซึ่งมีความสำคัญต่อการทำงานของระบบย่อยอาหารอีกด้วย
- ผลการวิจัยพบว่า เมื่อใช้ vibrating pill ต่อเนื่องทุกวัน วันละ 1 ครั้ง ก่อนนอน สัปดาห์ละ 5 วัน รวม 8 สัปดาห์ อาสาสมัครมีอาการท้องผูกน้อยลง โดยภายใน 1 สัปดาห์ร้อยละ 40 ของกลุ่มทดลองที่ใช้ vibrating pill และร้อยละ 23 ของกลุ่มควบคุม (ใช้อุปกรณ์ที่มีลักษณะเดียวกันแต่ไม่ทำให้เกิดการสั่น) ถ่ายอุจจาระบ่อยขึ้นกว่าเดิมตั้งแต่ 1 ครั้งขึ้นไป
- อย่างไรก็ดีอุปกรณ์ดังกล่าวนี้ไม่สามารถช่วยให้อาการท้องผูกหายขาดได้ โดยจะต้องใช้ต่อเนื่องเช่นเดียวกันกับยาระบายอื่น ๆ ที่ใช้ในลักษณะของ maintenance therapy
ใครบ้างที่สามารถใช้ vibrating pill ได้?
- Vibrating pill มีข้อบ่งใช้ในผู้ที่มีภาวะท้องผูกเรื้อรังตั้งแต่ 1 เดือนขึ้นไปที่ไม่ตอบสนองต่อยาระบาย หรืออาจพิจารณาใช้ในรายที่ไม่สามารถทนต่ออาการข้างเคียงของยาระบายได้
- ทั้งนี้ต้องระวังการใช้ในผู้ที่มีลำไส้อุดตัน ผู้ที่มีภาวะลำไส้เป็นอัมพาต เพราะมีความเสี่ยงที่อุปกรณ์นี้อาจตกค้างอยู่ในร่างกาย ไม่สามารถขับออกมาตามปกติได้ นอกจากนี้ยังไม่แนะนำให้ใช้ในผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับการกลืนด้วย
วิธีการทำงานของ vibrating pill
- หลังจากกลืน vibrating pill จะเคลื่อนตัวไปตามทางเดินอาหาร และจะเดินทางถึงลำไส้ใหญ่หลังจากนั้นใน 14 ชั่วโมง
- การทำงานภายในระบบทางเดินอาหารของ vibrating pill จะแบ่งเป็น 2 ช่วงหลัก ๆ ได้แก่ active phase และ inactive phase โดยในช่วง active phase อุปกรณ์จะสั่นเบา ๆ และหยุดสั่นเป็นพัก ๆ สลับกันไปเรื่อย ๆ ครั้งละ 3 วินาที
- ท้ายที่สุด vibrating pill จะถูกขับออกจากร่างกายพร้อมกับอุจจาระ
การกลืน vibrating pill เข้าไปในร่างกายมนุษย์มีความปลอดภัยแค่ไหน?
- Vibrating pill ทำมาจากวัสดุที่ใช้สำหรับผลิตอุปกรณ์ทางการแพทย์ (medical-grade material) คือไม่ทำปฏิกิริยาใด ๆ ภายในร่างกายมนุษย์ อีกทั้งยังมีความทนทานต่อแรงกระแทกหรือบีบอัดจากการเคี้ยวหรือแรงต่าง ๆ ภายในทางเดินอาหาร
- ไม่ก่อให้เกิดการติดเชื้อหรือระคายเคืองต่อเนื้อเยื่อ และไม่รบกวนการทำงานของอุปกรณ์ไฟฟ้าอื่น ๆ
- งานวิจัยไม่พบอาการไม่พึงประสงค์ที่รุนแรง และที่สำคัญไม่ทำให้เกิดอาการท้องเสีย เช่นเดียวกับที่พบในยาระบายอื่น ๆ
เอกสารอ้างอิง
Rao SSC, Quigley EMM, Chey WD, Sharma A, Lembo AJ. Randomized Placebo-Controlled Phase 3 Trial of Vibrating Capsule for Chronic Constipation. Gastroenterology. 2023 Jun;164(7):1202-1210.e6. doi: 10.1053/j.gastro.2023.02.013. Epub 2023 Feb 21. PMID: 36822371.
