Semaglutide và liraglutide là những hoạt chất thuộc nhóm thuốc chủ vận thụ thể glucagon-like peptide-1 (GLP-1), ngoài kiểm soát đường huyết, những hoạt chất này hiện nay còn được biết đến với vai trò mới là kiểm soát cân nặng và giảm nguy cơ tim mạch. Lợi ích điều trị của nhóm thuốc chủ vận thụ thể GLP-1 là không thể bàn cãi, tuy nhiên, một vài bằng chứng đã cho thấy nhóm hoạt chất này làm tăng nguy cơ mắc các biến chứng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng trên đường tiêu hóa. Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí Journal of the American Medical Association1, 2.
Kết quả chính của nghiên cứu
Nghiên cứu bao gồm 4144 bệnh nhân được điều trị bằng liraglutide, 613 bệnh nhân được điều trị bằng semaglutide, 654 bệnh nhân được điều trị bằng naltrexone/burpropion trong giai đoạn 2006 – 20202. Tiêu chí chọn của nghiên cứu bao gồm bệnh nhân có tiền sử béo phì và tiêu chí loại trừ bao gồm bệnh nhân mắc đái tháo đường hoặc đang được kê đơn nhóm thuốc khác để kiểm soát đường huyết2. Kết quả cho thấy nhóm bệnh nhân được điều trị bằng chất chủ vận thụ thể GLP-1 có nguy cơ bị viêm tụy cấp cao hơn gấp 9 lần so với nhóm bệnh nhân điều trị bằng naltrexone/burpropion2. Tương tự, chất chủ vận thụ thể GLP-1 cũng làm tăng có ý nghĩa nguy cơ tắc ruột và liệt dạ dày so với naltrexone/burpropion. Cụ thể, chất chủ vận thụ thể GLP-1 làm tăng 4 lần nguy cơ tắc ruột và hơn 3.5 lần nguy cơ liệt dạ dày2. Ngoài ra, tỷ lệ bệnh nhân mắc các bệnh lý đường mật cũng được ghi nhận cao hơn ở nhóm bệnh nhân được điều trị bằng chất chủ vận thụ thể GLP-1, tuy nhiên sự khác biệt này không có ý nghĩa thống kê (11.7 biến cố/100 người – năm đối với semaglutide, 18.6 đối với liraglutide và 12.6 đối với naltrexone/burpropion)2.
Những báo cáo trên đường tiêu hóa khác
Nghiên cứu này là một bằng chứng quan trọng, khẳng định hồ sơ an toàn của chất chủ vận thụ thể GLP-1. Nghiên cứu này có cỡ mẫu lớn nhất về tính an toàn của semaglutide và liraglutide nhưng không phải là nghiên cứu đầu tiên cho thấy những nguy cơ trên đường tiêu hóa của nhóm thuốc này. Vào ngày 28/09/2023, Cục Quản lý Thực phầm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã thông báo yêu cầu nhà sản xuất bổ sung cảnh báo liên quan đến đường tiêu hóa trên nhãn thuốc semaglutide1, 3.
Nghiên cứu này đồng thời cũng nêu lên tầm quan trọng của nhân viên y tế có chuyên môn trong việc kê đơn thuốc chủ vận thụ thể GLP-1, cùng với sự theo dõi bệnh nhân sát sao. Với bối cảnh tăng cường tỷ lệ mắc béo phì hiện nay, cùng với nhóm dân số đích rộng của các hoạt chất thuộc nhóm chủ vận thụ thể GLP-1, thì việc kiểm soát kê đơn, đánh giá lợi ích/nguy cơ càng trở nên quan trọng.
Bàn luận
Như vậy, bệnh nhân được điều trị bằng chất chủ vận thụ thể GLP-1 có nguy cơ bị viêm tụy cao gấp 9 lần. Không những vậy, những bệnh nhân này cũng có nguy cơ bị tắc ruột cao gấp 4 lần và nguy cơ bị liệt dạ dày cao gấp 3.5 lần2. Với kết quả nghiên cứu này, đội ngũ nhân viên y tế cần phải tăng cường cảnh giác và nhận thức về những biến cố có hại của chất chủ vận thụ thể GLP-1 để đưa ra kế hoạch điều trị, theo dõi và dự phòng phù hợp cho bệnh nhân.
Đối với những bệnh nhân đái tháo đường lựa chọn chất chủ vận thụ thể GLP-1 để kiểm soát đường huyết nhờ vào những lợi ích của thuốc đối với nguy cơ tim mạch thường có lợi ích vượt trội hơn nguy cơ khi điều trị. Tuy nhiên, đối với những người khỏe mạnh và chỉ sử dụng chất chủ vận thụ thể GLP-1 để kiếm soát cân nặng thì cần phải lưu ý và đánh giá kỹ lưỡng cán cân lợi ích – nguy cơ.
Bài viết được biên soạn bởi đội ngũ Y khoa Docquity
Tài liệu tham khảo
- Damian McNamara. GLP-1 Agonists Linked to Higher Risk for Rare but Serious GI Complications. Medscape. Updated 05 Oct 2023. Accessed date 11 Oct 2023. URL: https://www.medscape.com/viewarticle/997128
- Sodhi M, Rezaeianzadeh R, Kezouh A, Etminan M. Risk of Gastrointestinal Adverse Events Associated With Glucagon-Like Peptide-1 Receptor Agonists for Weight Loss. JAMA. Published online October 05, 2023. doi:10.1001/jama.2023.19574
- Ozempic Drug Safety-related Labeling Changes (SrLC). U.S. Food and Drug Administration. Accessed date 11 Oct 2023. URL: https://www.accessdata.fda.gov/scripts/cder/safetylabelingchanges/index.cfm?event=searchdetail.page&DrugNameID=2183
Thảo luận cùng các bác sĩ giỏi nhất trong khu vực. Tìm hiểu nội dung y khoa và tham dự các chương trình đào tạo được các chuyên gia đầu ngành xây dựng. Tham gia các buổi thảo luận trực tuyến cùng các chuyên gia quốc tế Docquity.
